مسئولان شهری از اجرای طرح جامع حمل‌ونقل خبر می‌دهند

قم هم مانند بسیاری از کلان‌شهرها، در سال‌های گذشته تعداد خودروهای آن از رشد جمعیتی پیشی گرفته و در میان گره‌های ترافیک دست و پنجه نرم می‌کند که مسئولان شهری از اجرای طرح جامع حمل‌ونقل خبر می‌دهند که می‌تواند نسخه‌ای شفابخش برای قم باشد.

به گزارش شهرداری قم، با رشد زندگی شهری و افزایش تردد خودروها در خیابان‌ها و در نهایت معضلی به نام «گره‌های ترافیکی» در سطح کلان‌شهرها ازجمله قم هستیم که این معضلات دست‌وپا گیر به اتلاف وقت شهروندان در پشت دروازه ترافیک ختم می‌شود، اما کارشناسان امر ترافیک و هم‌چنین مدیران شهری راهکارهای میان‌مدتی مانند تعریض خیابان‌های پرتردد، احداث زیرگذرها و روگذرها و همچنین کاهش تردد خودروها را برای حل معضلات ترافیکی اجرا می‌کنند.

اما در شهری مانند قم که آمار خودروهای شخصی آن شاید از آمار جمعیت و ساکنان آن هم بالاتر باشد در کنار معابر تنگی که داشته در طول سال نیز میزبان گردشگران داخلی و خارجی است و آن روی سکه تاکسی‌های کاملاً فرسوده و فرهنگ ترافیکی که به‌خوبی رعایت نمی‌شود.

قم مقصد گردشگری مذهبی کشور است و به‌واسطه این مهم تنها با یک مناسبت دینی و مذهبی کل معابر شهر قم گره و کاملاً قفل می‌شود؛ به‌ویژه هسته مرکزی و اطراف حرم مطهر این معضلات حتی در روزهای عادی نیز مشاهده می‌شود؛ میدان مطهری، چهار راه و سه‌راه بازار و اطراف حرم مطهر، میدان ارتش، بلوار غدیر و … ازجمله مناطقی هستند که گره‌های ترافیکی آن‌ها بر روی اعصاب شهروندان قمی بازی می‌کند.

اما انتظار مدت‌دار پشت دروازه‌های ترافیک شهر نه‌تنها زمان و وقت شهروندان را می‌گیرد عوارض دیگری ازجمله افزایش آلودگی‌های زیست‌محیطی، استهلاک وسائط نقلیه را به دنبال خواهد داشت که می‌بایست مدیریت شهری برای مدیریت ترافیک تدابیر و راهکارهایی را مدنظر داشته باشند اما آنچه که باید به آن توجه شود افزایش فرهنگ استفاده از حمل‌ونقل عمومی مانند اتوبوس، مترو و تاکسی‌های شهری است.

حال اگر بگوییم بهره‌گیری از اتوبوس شهری و تاکسی‌های شهری حلال مشکلات است به جرات می‌توان گفت به دلیل فرسودگی بیش‌ازحد تاکسی‌ها و نقش آن‌ها در آلودگی‌ها و هم‌چنین زمانی که یک شهروند قمی برای تردد با اتوبوس صرف می‌کنند شاید استفاده از خودروی شخصی را به‌صرفه‌تر کند که این امر به ایجاد گره‌های ترافیکی ختم می‌شود.

حال گذشته از این عوامل این روزها مدیران شهری کلان‌شهر قم خبر از نسخه شفابخشی برای نجات از دیوار بلند و دست‌وپا گیر ترافیک شهر قم می‌دهند، طرح جامع حمل‌ونقلی که چشم‌انداز آن تا افق سال ۱۴۱۲ ناجی معضلات ترافیکی کلان‌شهر قم خواهد بود که در دل آن راهکارهای کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت دیده می‌شود.

طرح جامع حمل‌ونقل ناجی معضلات ترافیکی قم

رئیس کمیسیون عمران و حمل‌ونقل شورای اسلامی شهر قم در گفت وگویی در معرفی طرح جامع حمل‌ونقل می‌گوید: طرح حمل‌ونقل سندی بالادستی است که اهمیت بسیار مهمی در حل مشکلات حمل‌ونقل و ترافیک شهری دارد و برای آن افقی ۱۵ ساله دیده‌شده است؛ این طرح در ۳ قالب کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت قابل‌بررسی است و چشم‌اندازی تا سال ۱۴۱۲ برای آن در نظر گرفته‌شده و ۱۱ هزار فرم آمارگیری در این مطالعات در نظر گرفته‌شده است.

سید محمدحسین دهناد می‌افزاید: گام دوم این طرح باید مطالعات جامعی در ارتباط با حمل‌ونقل و وضعیت آن داشته باشیم و مشکلات و کمبودها و چالش‌های آن را بررسی و تحلیل کنیم که در ابتدای امر در مرحله اول و دوم طرح ترافیک و در گام سوم نیز راهکارها، بایدها و راهبردها برای رفع مشکلات در قالب کوتاه‌مدت، میان بلند و بلندمدت و برای هرکدام یک دوره زمانی یک ساله ارائه‌شده است. با توجه به زمان انجام مطالعات جامع که در سال ۹۷ انجام‌شده، نگاه کوتاه‌مدت تا سال ۱۴۰۲، میان‌مدت تا سال ۱۴۰۷ و بلندمدت تا سال ۱۴۱۲ در نظر گرفته‌شده و این مطالعات بر اساس دستورالعمل وزارت کشور با تأکید بر حفظ یکپارچگی مطالعات در کشور انجام‌شده است.

ضعف ساختار حمل‌ونقل قم در گذشته

وی در ادامه ابراز می‌کند: تاریخچه حمل‌ونقل در ۱۵ سال گذشته شهر قم ضعیف بوده و در این مدت خودروهای شخصی در شهر قم، از ۶۰ هزار خودرو به ۱۹۴ هزار خودرو افزایش پیداکرده و این یعنی تعداد خودروهای فعال در شبکه معابر شهر قم سه برابر شده است، درحالی‌که جمعیت شهر قم تنها ۳۰ درصد افزایش داشته است، علاوه بر آن در ۱۵ سال گذشته سهم استفاده از خودروی شخصی در سفرهای درون‌شهری از ۱۶ درصد به ۴۲ درصد رسیده و امروز بیش از دو میلیون سفر در شهر با خودروی شخصی انجام می‌شود.

رئیس کمیسیون عمران و حمل‌ونقل شورای اسلامی شهر قم عنوان می‌کند: آنچه که باید در طرح جامع حمل‌ونقل به آن تمرکز کنیم توجه به پارک‌سوارها و پایانه‌ها و اتصال حمل‌ونقل درون‌شهری و بین‌شهری است و در حال حاضر کارایی و شرایط پایانه‌ها مطلوب نیست و در این مطالعات نیز چهار گزینه برای توسعه پایانه‌های شهر قم در افق بلندمدت پیش‌بینی‌شده و لازم است با توسعه پارک‌سوارها تردد وسایل نقلیه شخصی در هسته مرکزی شهر کنترل شود.

وی به طولانی شدن پروژه متروی قم هم اشاره و اظهار می‌کند: متأسفانه پروژه مترو به‌قدری تعیین تکلیف آن زمان‌بر شد که با نوسانات ارزی و افزایش قیمت‌هایی که اکنون با آن روبرو هستیم بهره‌برداری مترو که می‌توانست با هزینه کم‌تری در آن سال‌ها مورد بهره‌برداری قرار گیرد اکنون زیر چتر تحریم و نوسانات ارزی گرفتار است و هزینه‌های سنگینی را به همراه خواهد داشت

اهمیت حمل‌ونقل مطلوب برای پیشرفت یک کلان‌شهر

به گفته دهناد؛ اگر بخشی از هزینه‌ای که دولت برای یارانه سوخت پرداخت می‌کند به حمل‌ونقل عمومی اختصاص پیدا کند، قطعاً شاهد صرفه‌جویی‌های قابل‌توجه ای در بخش سوخت به‌عنوان سرمایه ملی در کشور خواهیم بود که متأسفانه در ۱۵ سال گذشته سهم استفاده شهروندان از اتوبوس از ۱۸ درصد به ۱۱ درصد و سپس به ۸ درصد رسیده و در این مطالعات پیش‌بینی‌شده برای ۱۵ سال آینده حداقل به ۵۰۰ دستگاه اتوبوس نیاز داریم.

وی می‌افزاید: بر اساس این دستورالعمل باید دو شیوه خدمات به شهروندان ارائه شود و بر اساس آن باید راهکارها حول موضوعات حمل‌ونقل غیر موتوری مانند ایجاد مسیرهای پیاده‌روی، دوچرخه‌سواری و شیوه‌های فعال حمل‌ونقل عمومی باشد و این طرح ابتدا باید از سوی شورای عالی ترافیک وزارت کشور تأیید تا بعداً بتوانیم آن را تصویب و اجرا نماییم اما اجرای موفق این طرح نیاز به یکپارچگی و انسجام دارد.

رئیس کمیسیون عمران و حمل‌ونقل شورای اسلامی شهر در پایان خاطرنشان کرد: قرار است لیستی از سوی شهرداری برای شناسایی معابر که مشکلات هندسی دارند ارائه شود. معبر فعلی در رودخانه باید حفظ شود و کمیسیون با حفظ کاربری فعلی مقایسه‌ای با معابر پیشنهادشده در طرح جامع و لحاظ ملاحظات پدافند غیرعامل و الزامات زیست‌محیطی و سیلاب انجام داده که اگر مجبور باشیم روزی رودخانه را ببندیم پیشنهادهایی را ارائه داده تا شبکه معابر صدمه‌ای نبیند.