توسعه پایدار مشهد با منابع پایدار

مشهد نیازمند «توسعه پایدار» است. واقعیتی که در دوره‌ها و سال‌های مختلف درباره آن گفتگوها و چالش‌های گوناگونی شکل گرفته و زوایای آن از منظرهای مختلف بررسی شده است؛ اما به نظر می‌رسد که زمان آن رسیده تا برای این پارادایم (چهارچوب) ذهنی یک برنامه عملیاتی ریخته شود؛ برنامه‌ای مبتنی بر توسعه پایدار(مادی و معنوی) با منابع پایدار برای مشهدالرضا(علیه‌السلام).

به گزارش شهرداران، مشهد نیازمند «توسعه پایدار» است. واقعیتی که در دوره‌ها و سال‌های مختلف درباره آن گفتگوها و چالش‌های گوناگونی شکل گرفته و زوایای آن از منظرهای مختلف بررسی شده است؛ اما به نظر می‌رسد که زمان آن رسیده تا برای این پارادایم (چهارچوب) ذهنی یک برنامه عملیاتی ریخته شود؛ برنامه‌ای مبتنی بر توسعه پایدار(مادی و معنوی) با منابع پایدار برای مشهدالرضا(علیه‌السلام).

در همین راستا عنوان برنامه ارائه‌شده، «توسعه پایدار (مادی و معنوی) – منابع پایدار» نهاده شده است. هدف از انتخاب توسعه پایدار، نگاه جامع و هم‌زمان به مباحث فرهنگی اجتماعی ، اقتصادی و محیط‌زیستی در راستای اجرای خدمات و پروژه‌های شهری است که خود هماهنگی بین‌دستگاهی و اجرای برنامه‌های تعاملی را فراهم آورده و توسعه‌ای همه‌جانبه و متوازن را رقم می‌زند. رکن دوم این برنامه، منابع پایدار است که تضمین‌کننده اجرای برنامه‌های توسعه پایدار(مادی و معنوی) بوده و این مهم محقق نخواهد شد مگر با مشارکت عمومی مردم.

شاخص ارزیابی این برنامه‌ها بهبود وضعیت رفاه و آسایش مجاوران و زائران بارگاه ملکوتی ثامن‌الحجج(ع) قرارداده شده است .

محورهای اصلی این برنامه منطبق بر سیاست‌های ابلاغی شورای محترم اسلامی شهر در حوزه‌های مختلف مدیریت شهری تدوین شده که به تفصیل در قالب چالش‌های پیش رو و راهبردهای گذر از چالش‌ها در جلسات تخصصی شورای اسلامی شهر ارائه گردیده و قرار است در کالبد شهر مقدس مشهد تبلور یابد.

نکته قابل تامل در وضعیت شهر مشهد غفلت از توسعه جغرافیایی شهر با مرکزیت حرم مطهر رضوی و عدم توازن منطقه‌ای و وجود بافت‌های فرسوده و ناکارآمد در حاشیه شهر با نزدیک ترین فاصله با حرم مطهر رضوی است. براین اساس اولویت تحقق مباحث توسعه پایدار، در برنامه اجرایی احیای بافت‌های حاشیه شهر و تسریع در جبران خدمات در این مناطق و توسعه جغرافیایی مشهد به گونه ای که مرکزیت بارگاه منور رضوی محقق گردد، دیده شده است.

نباید فراموش کرد که رکن اصلی در تحقق اهداف مدیریت شهری منابع انسانی متخصص، توانمند، باانگیزه و تلاشگر است که این مهم، ویژگی عموم همکارانمان در شهرداری مشهد بوده و با اتکای به این نیروهای خدوم، موفقیت سیاست‌های شورای اسلامی شهر و به تبع آن اهداف مدیریت شهری تضمین می‌شود.

بدیهی است که فرصت این یادداشت برای بیان همه زوایای برنامه‌ای که برای توسعه پایدار(مادی و معنوی) شهر مشهد مدنظر قرار دارد کم است؛ اما آن را برای به اشتراک گذاشتن مهم‌ترین رئوس آن غنیمت می‌دانم: استقرار برنامه جامع مدیریت شهری توسعه پایدار(مادی و معنوی) بین‌دستگاهی(اقتصادی-فرهنگی و اجتماعی-محیط‌زیستی) با نگاه عملیاتی، همسوسازی منافع شخصی با منافع اجتماعی و حذف تضاد منافع ایجادشده،مدیریت بهینه هزینه به‌عنوان اولویت اول در تامین منابع، اعتمادسازی و تثبیت انتفاع سرمایه‌گذاران به‌عنوان اولویت دوم در تامین منابع، اعتمادسازی مجاورین و زائرین و اثبات ایجاد ارزش افزوده برای آنان در قالب اخذ بهای خدمات و جبران عوارض در راستای جلب مشارکت‌های مردمی، استقرار الگوی درآمدهای پایدار به‌عنوان اولویت آخر در تامین منابع، محوریت قراردادن مساجد و تشکل‌های مردمی در جهت جلب حداکثری مشارکت‌های مردمی و ارتقای فرهنگ و هویت شهروندی، بازنگری فرآیندها و دستورالعمل‌های مدیریت شهری در راستای ارائه خدمات باکیفیت‌تر، مرقون‌به‌صرفه‌تر و سریع‌تر، تعامل ویژه با بخش خصوصی و اتحادیه‌های صنفی فعال در شهر در جهت بهبود خدمات آنان و به تبع آن رضایت شهروندان و زائران بارگاه ملکوتی ثامن‌الحجج علیه‌السلام، طراحی و پیاده‌سازی زنجیره کامل حمل و نقل با الگوی کاهش نیاز به سفر، ایجاد ارتباط بین مطالعات پژوهشی و تضمین اجرایی شدن آن در قالب برنامه جامع مدیریت شهری، شناسایی عارضه‌های منفی و مثبت فعالیت‌های شهری بر سایر بخش‌ها در راستای جلوگیری از بخشی‌نگری، استفاده از ظرفیت بلند‌مرتبه‌سازی در راستای استفاده بهینه از زمین و کاهش بهای خدمات با محوریت حمل و نقل عمومی (TOD) خواهد شد.

در حوزه فرهنگی نیز موضوعات زیادی وجود دارد که باید به آن‌ها رسیدگی شود و به گونه‌ای عمل کنیم که بر پایه، اساس و محوریت فرهنگ رضوی حال مردم شهرمان خوب باشد:

تقویت مشارکت حداکثری و فراگیر مردم و تشکل‌های مردمی و کاهش تصدیگری در برنامه‌های اجتماعی و فرهنگی با تاکید بر نقش مساجد و حلقه‌های میانی، رویکرد خانواده شاداب و بانشاط مومنانه مبتنی بر تقویت هویت دینی و ظرفیت‌ها و فرصت‌های محلات مشهد، سلامت اجتماعی و توسعه ورزش همگانی، ارتقای اخلاق اجتماعی و زندگی شهری و کنترل آسیب‌های اجتماعی، ارتقای جایگاه مشهدالرضا علیه‌السلام در مناسبات و روابط بین‌المللی، گسترش زیرساخت‌های فرهنگی و اجتماعی با تاکید بر بانوان، معلولان و سالمندان و تقویت جایگاه خانواده در برنامه های شهرداری مشهد با استفاده حداکثری از توان رسانه ها بعنوان حلقه های ارتباطی مدیریت شهری با مردم مورد نظر قرار می‌گیرد.

باید در پایان تاکید مجددی بر حاشیه شهر داشته باشم. این مسئله اولویت ماست و البته باید در برنامه‌ها و طرح‌ها از مشارکت مردم این مناطق استفاده شود و همچنان پروژه‌های عمرانی در حاشیه شهر افزایش یابد. در این زمینه جدی هستیم و امیدوارم درنهایت پیش ولی نعمتمان آقا علی ابن موسی الرضا (ع) و زائران و مجاوران بارگاه ملکوتی آن امام همام روسفید باشیم