به گزارش شهرداران تهران، شهری که نفس‌هایش سال‌هاست در دود و آلودگی به شماره افتاده، این روزها در آستانه تحولی سبز قرار دارد: ورود تاکسی‌های برقی به ناوگان حمل‌ونقل عمومی. اما آیا این تحول فناورانه، تنها با تعویض خودروهای بنزینی با نسخه‌های برقی محقق می‌شود؟ یا آن‌طور که از شواهد برمی‌آید، راننده برقی در جاده‌ای بنزینی همچنان گرفتار ترافیک تصمیم‌گیری، کندی زیرساخت و سیاست‌گذاری ناپایدار باقی می‌ماند؟
تاکسی‌های برقی نه تنها آلودگی هوا و صوتی را به‌طرز قابل توجهی کاهش می‌دهند، بلکه از نظر اقتصادی نیز در بلندمدت به‌صرفه‌اند:
کاهش هزینه سوخت و نگهداری
عمر طولانی‌تر موتور
راندمان حرکتی بالاتر
افزایش رضایت شهروندان به‌دلیل سکوت و نرمی حرکت
با این حال، ورود این ناوگان به خیابان‌های تهران بدون در نظر گرفتن الزامات زیرساختی، تنها یک نوگرایی سطحی تلقی خواهد شد.
چالش‌های کلیدی بر سر راه توسعه تاکسی‌های برقی
کمبود زیرساخت‌های شارژتاکنون تنها تعداد محدودی ایستگاه شارژ در مناطق شهری نصب شده‌اند که ظرفیت پاسخگویی به ناوگان گسترده تاکسی‌رانی را ندارند. اگر توسعه زیرساخت همگام با توسعه خودرو صورت نگیرد، صف‌های شارژ به چالشی بزرگ بدل خواهند شد.
هزینه بالای ورود اولیهمیانگین قیمت هر تاکسی برقی بین ۱.۵ تا ۲ برابر نسخه بنزینی است. در غیاب وام‌های کارآمد و مشوق‌های واقعی، رانندگان تمایل عملی به مشارکت در طرح نخواهند داشت.
ضعف در هماهنگی بینبخشیتعامل ضعیف بین شهرداری، وزارت صمت، شرکت‌های خودروسازی، و سازمان‌های تأمین برق، موجب کندی و پراکندگی تصمیم‌ها شده است.
نبود مشوق‌های پایدار مالی و بیمهایمعافیتهای مالیاتی، بیمه‌های ویژه و طرح‌های کاهش هزینه تعمیرات هنوز به‌صورت فراگیر و پایدار ارائه نشده‌اند.
هزینه‌های پنهان یک تحول سبز
تحول در حمل‌ونقل برقی صرفاً خرید خودرو نیست، بلکه:
نیازمند شبکه هوشمند برق شهری برای پاسخ به افزایش تقاضا است؛
نیازمند تغییر الگوی آموزش رانندگان در مواجهه با تکنولوژی‌های جدید؛
و حتی نیازمند بازآفرینی مسیرهای تردد و ایستگاه‌ها برای بهینه‌سازی مصرف انرژی است.
غفلت از این لایه‌های پنهان، به بازتولید مشکلات قدیمی در لباسی نو منجر خواهد شد.
پیشنهادهایی برای مدیران شهری
تدوین نقشه‌راه مرحله‌ای (۳ تا ۵ ساله) برای برقی‌سازی تدریجی ناوگان، متناسب با ظرفیت زیرساخت‌ها.
مشارکت فعال با بخش خصوصی و استارتاپ‌ها برای توسعه ایستگاه‌های شارژ و خدمات پس از فروش.
ارائه بسته‌های مشوق ترکیبی شامل وام کم‌بهره، معافیت عوارض، اولویت خط ویژه و پاداش‌های زیست‌محیطی.
رصد و تحلیل داده‌محور عملکرد ناوگان برقی برای پایش مستمر و اصلاح سیاست‌ها در لحظه
ورود تاکسی‌های برقی به خیابان‌های تهران، بیش از آنکه صرفاً یک اقدام فناورانه یا محیط‌زیستی باشد، نشانه‌ای از تغییر در الگوی مدیریت شهری است. این تغییر نیازمند نگاهی سیستمی و آینده‌نگر به مقوله حمل‌ونقل، انرژی و مشارکت شهروندان است.
تاکسی‌های برقی می‌توانند گامی مؤثر در جهت کاهش آلاینده‌ها، بهبود بهره‌وری انرژی و ارتقاء کیفیت زندگی در پایتخت باشند. اما تحقق این هدف در گرو ایجاد و تقویت زیرساخت‌هایی است که فراتر از صرف خرید خودروهای برقی هستند. نبود ایستگاه‌های شارژ کافی، ضعف در مشوق‌های مالی، هماهنگ نبودن نهادهای مسئول، و همچنین ناآمادگی فنی و فرهنگی بدنه ناوگان فعلی، همگی تهدیدهایی بالقوه برای شکست یا فرسایشی شدن این طرح هستند.
در این میان، نقش مدیران شهری حیاتی است؛ نه‌تنها در مقام سیاست‌گذار، بلکه به‌عنوان هماهنگ‌کننده میان دولت، صنعت، شهروند و زیرساخت. اگر این تغییر بزرگ بدون یک نقشه‌راه روشن، منابع مالی پایدار، و مشارکت بخش خصوصی پیش برود، نه‌تنها به اهداف زیست‌محیطی نخواهیم رسید، بلکه تجربه‌ای ناامیدکننده از تحول سبز در ذهن جامعه باقی خواهد ماند.
اکنون بیش از هر زمان دیگری، شهر تهران نیازمند تصمیم‌سازی استراتژیک، جسارت در اجرا و همدلی نهادهای ذی‌ربط است تا «انقلاب الکتریکی» در حمل‌ونقل، نه صرفاً در شعار، بلکه در متن زندگی شهروندان جاری شود.
پیشنهادهای سیاستی:
تدوین نقشه‌راه سه‌ساله برای توسعه تدریجی ناوگان برقی
با تقسیم‌بندی فازبندی‌شده (آزمایشی، نیمه‌سراسری، سراسری)
اولویت با خطوط پرتردد و مناطق آلوده‌تر شهری
ایجاد مشوق‌های اقتصادی ترکیبی
ارائه وام کم‌بهره یا یارانه مستقیم خرید خودرو برقی
معافیت از عوارض سالیانه، مالیات نقل‌وانتقال
اولویت در صف سوخت، پارکینگ، و خطوط ویژه برای رانندگان برقی
توسعه فوری شبکه شارژ عمومی در پایانه‌های تاکسی، ایستگاه‌های مترو و میادین اصلی
انعقاد تفاهم‌نامه با شرکت‌های داخلی و خارجی برای تأمین خودرو، خدمات پس از فروش، و تولید قطعات
ایجاد مرکز داده (Data Center) برای رصد و پایش آنلاین عملکرد ناوگان برقی جهت اصلاح لحظه‌ای سیاست‌ها
این مطلب بدون برچسب می باشد.
اشکذر
گتاب
مدیر عامل سازمان مدیریت میادین میوه و تره‌بار شهرداری تهران
سخنگوی شورای شهر تهران اعلام کرد
دیدگاه بسته شده است.