اثر قوانین و مقررات شهر بر دگرگونی باغ‌های پایتختبه گزارش روابط عمومی مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران، نشست علمی- تخصصی از برج‌باغ تا خانه‌باغ و اثر قوانین و مقررات شهر بر دگرگونی باغ‌های شهر تهران در دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه علم و صنعت برگزار شد. در این جلسه امیر شفیعی، مدیر مطالعات شهرسازی و معماری مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران، بر اهمیت موضوع باغات تاکید کرد و گفت: این موضوع در دو وجه حقوق عمومی و حقوق خصوصی مورد توجه است؛ چراکه از جنبه حقوق عمومی باغات زیرساخت سبز شهری محسوب می‌شوند و ویژگی‌های اکولوژیک باغات و سعی در حفظ و گسترش آنها برای جوامع شهری مهم است. وی جنبه حقوق خصوصی موضوع را مرتبط با مالکان خواند و افزود: در کنار حفظ و گسترش باغات و فضاهای سبز شهری، مالکان نیز باید بتوانند در باغات خود در چارچوب سیاست‌های قانونی موجود اقدام به فعالیت کنند و لذا به دلیل تعارض منافع بخش عمومی (در جهت حفظ باغات شهری) و منافع بخش خصوصی (برای تغییر و تبدیل آنها در جهت استفاده از ارزش افزوده حاصل) موضوع باغات همواره مورد توجه و مناقشه کنشگران حوزه توسعه شهری بوده است. شفیعی مساله ساخت‌وساز را یکی از دغدغه‌های دولت و مدیریت شهری برشمرد و عنوان کرد: با توجه به شرایط حاکم بر شهرها، افزایش نرخ ساخت‌و ساز و تسهیل و تسریع فرایندهای مرتبط با آن مورد توجه سیاست گذاران حوزه شهری قرار گرفته و لذا باغات بیش از پیش در معرض خطر قرار گرفته‌اند و همین موضوع سبب شده است تا دستورالعمل‌ها و مصوباتی در راستای تعدیل منافع حوزه عمومی و بخش خصوصی و تلاش در جهت اتخاذ رویکرد بهینه برای ایجاد مصالحه میان آنها در مراجع بالادستی وضع شود. وی افزود: رویکردهای اتخاذ شده توسط مراجع بالادستی باید ضمن توجه به منافع عمومی، شهرسازانه باشد و شورای اسلامی شهر تهران باید بر هزینه‌کرد پایدار و همچنین نبود شفافیت در هزینه‌کردها بخصوص در حوزه حفظ و نگهداری باغات نظارت داشته باشد تا با چرخه باطل ایجاد درآمد بیشتر و هدررفت مجدد آن مواجه نشویم. مدیر شهرسازی و معماری مرکز در پایان خاطرنشان کرد: با توجه به اهمیت موضوع، مرکز مطالعات، طرح پژوهشی با هدف ارزیابی و قیاس اثرات و پیامدهای مصوبات و قوانین و مقررات وضع شده در حفظ و گسترش باغات شهر تهران و ارائه پیشنهادات اصلاحی در مواجهه با تغییر و تبدیل باغات شهر تهران را در دستور کار خود قرار داد که این نشست به طرح عمومی نتایج حاصل از آن پژوهش اختصاص دارد. اثر تغییر مصوبه برج‌باغ به خانه‌باغ بر حفظ و گسترش باغات شهر تهران در ادامه این نشست تخصصی، محمدآزاد حسن باروق، مجری پروژه مطالعاتی مذکور و پژوهشگر شهری اهداف پروژه را تشریح کرد و گفت: اثر تغییر مصوبه برج باغ به خانه‌باغ بر حفظ و گسترش باغات شهر تهران از اهداف کلان پروژه مذکور بود. وی همچنین به لایحه قانونی حفظ و گسترش فضای سبز در شهرها اشاره کرد و افزود: تمایزات مرتبط با تفکیک باغات و مهم‌ترین وجه تمایز در خصوص ساخت‌وساز است که در این راستا کاهش سطح اشغال از ۳۰ درصد در مصوبه برج‌باغ به ۱۵ درصد در مصوبه خانه‌باغ در باغ‌های با متراژ کمتر از دو هزار متر مربع را شاهد بودیم. این پژوهشگر شهری به ارائه راهکارهای اصلاحی مرتبط با مصوبه خانه‌باغ پرداخت و گفت: وضع ضوابط تفصیلی مکمل مصوبات مرتبط با برج‌باغ، توجه به تمایز گونه‌های مختلف باغات شهر تهران و توجه هم‌زمان به منافع عمومی و خصوصی در تجویزهای تقنینی و مطالعاتی از جمله این موارد است. حال اگر بخواهیم عمل‌گرایانه رفتار کنیم باید روی طیف برج‌باغ تا خانه‌باغ حرکت کنیم. برج‌باغ؛ ضربه‌ای مهلک به محیط‌زیست پایتخت سید صادق کاشانی، حقوقدان نیز با حضور در این نشست علمی‌_تخصصی با بیان اینکه ۸۰ درصد باغات از بین رفته است، گفت: متاسفانه در تهران آن‌گونه که باید باغ وجود ندارد و روندکاری‌های اشتباه در گذشته و مصوبات متعدد و بعضاً متناقض ضربه مهلکی به فضای سبز شهری و محیط‌زیست تهران وارد کرده است. وی باغات شهری و میراث فرهنگی در شهرها را دارای وجوه مشابه و یکسان دانست و افزود: همانطور که میراث فرهنگی در شهرها باید حفظ شود و نهادهای متعددی بر این روند نظارت می‌کنند، برخی باغات نیز با توجه به ماهیت، مقیاس و عملکرد خود می‌توانند میراث فرهنگی تلقی شوند و با دقت بیشتری به حفظ و نگهداری آنها مبادرت ورزید. این حقوقدان ضمن اشاره به توقف روند ساخت و سازها و صدور پروانه در پلاک‌های دارای رای باغ، به تشریح حقوق مکتسبه پرداخت و گفت: حقوق مکتسبه باید از انتظارات مشروع تفکیک شود و این حق برای افرادی است که در زمان تعیین شده برای درخواست‌ها و مطالبات خود اقدام می‌کنند. در بحث شهرسازی حقوق مکتسبه اما آن گونه که باید نیست و مبنایی ندارد. وی با تاکید بر اینکه قوانین حوزه شهرسازی نباید دستخوش تغییرات شوند، عنوان کرد: حقوق مکتسبه در خصوص پلاک و شهر مطرح است و طرح تفصیلی که برای شهرها تدوین می‌شود باید در طول زمان اصلاح شود و نباید دائما دچار تغییرات شود. شناسایی بیش از شش هزار قطعه زمین با احتمال اخذ رای باغ مرتضی عاقل‌منش، مشاور سازمان‌ بوستان‌های شهر تهران با بیان اینکه شناسایی باغات و تهیه شناسنامه بر عهده شهرداری تهران است، گفت: آنچه امروز به عنوان باغ شناخته شده است، دارای شناسنامه است، با این حال اما شناسایی اراضی مشجری که رای باغ را اخذ نکرده‌اند، چالش‌ها و موانعی را پیش‌روی شهرداری تهران گذاشته است. وی افزود: در سال ۱۳۹۴ همه قطعات بالای ۵۰۰ متر در شهر تهران را شناسایی و بررسی کردیم که به شش‌هزار و ۳۱۷ قطعه تقسیم شد و این اراضی احتمال اخذ رای باغ را داشتند. مشاور سازمان بوستان‌ها و فضای سبز شهر تهران همچنین به چالش‌های مرتبط با شناسایی باغات و تهیه شناسنامه آنها اشاره کرد و گفت اگر مالکان به هر دلیلی اجازه ورود به ملک را به کارشناسان شهرداری ندهند امکان شناسایی باغات وجود ندارد. همچنین در بحث تملک باغات نیز با توجه به وجود تورم و تحمیل هزینه‌های هنگفت به شهرداری برای خرید و تملک باغات چنانچه مالک تمایلی به معامله نداشته باشند، امکان تملک باغ و جلوگیری از تخریب آن وجود ندارد. ارائه راهکار برای دستیابی به درآمد پایدار رضا خیرالدین، عضو هیات علمی دانشگاه علم و صنعت نیز با حضور در این نشست، با بیان اینکه شهرسازی و برنامه‌ریزی شهری امری مداخله‌گرا است، گفت: فضای سبز در شهرسازی یکی از کاربری‌های عمومی و مورد نیاز برای مردم است و باید از آن صیانت شود. وی افزود: متاسفانه بسیاری از فضاهای باغات از بین رفته‌اند که جلوگیری از این امر نیازمند ساماندهی و قانونگذاری قاطع مطابق تجارب کشورهای اروپایی است. عضو هیات علمی دانشگاه علم و صنعت اظهار کرد: عوارض نوسازی در پایتخت پایین است و درآمد پایدار باید درآمدی باشد که از خود شهر به دست آمده است و درآمدها نباید از فروش تراکم و تخریب باغات حاصل شود‌.

از برج‌باغ تا خانه‌باغ -دگرگونی پایتخت

شهرداری تهران

اثر قوانین و مقررات شهر بر دگرگونی باغ‌های پایتخت

به گزارش شهرداران و روابط عمومی مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران، نشست علمی- تخصصی از برج‌باغ تا خانه‌باغ و اثر قوانین و مقررات شهر بر دگرگونی باغ‌های شهر تهران در دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه علم و صنعت برگزار شد.در این جلسه امیر شفیعی، مدیر مطالعات شهرسازی و معماری مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران، بر اهمیت موضوع باغات  و دگرگونی پایتخت تاکید کرد و گفت: این موضوع در دو وجه حقوق عمومی و حقوق خصوصی مورد توجه است؛ چراکه از جنبه حقوق عمومی باغات زیرساخت سبز شهری ودگرگونی پایتخت محسوب می‌شوند و ویژگی‌های اکولوژیک باغات و سعی در حفظ و گسترش آنها برای جوامع شهری مهم است. وی جنبه حقوق خصوصی موضوع را مرتبط با مالکان خواند و افزود: در کنار حفظ و گسترش باغات و فضاهای سبز شهری، مالکان نیز باید بتوانند در باغات خود در چارچوب سیاست‌های قانونی موجود اقدام به فعالیت کنند و لذا به دلیل تعارض منافع بخش عمومی (در جهت حفظ باغات شهری) و منافع بخش خصوصی (برای تغییر و تبدیل آنها در جهت استفاده از ارزش افزوده حاصل) موضوع باغات همواره مورد توجه و مناقشه کنشگران حوزه توسعه شهری و دگرگونی پایتخت بوده است.شفیعی مساله ساخت‌وساز را یکی از دغدغه‌های دولت و مدیریت شهری برشمرد و عنوان کرد: با توجه به شرایط حاکم بر شهرها، افزایش نرخ ساخت‌و ساز و تسهیل و تسریع فرایندهای مرتبط با آن مورد توجه سیاست گذاران حوزه شهری و دگرگونی پایتخت قرار گرفته و لذا باغات بیش از پیش در معرض خطر قرار گرفته‌اند و همین موضوع سبب شده است تا دستورالعمل‌ها و مصوباتی در راستای تعدیل منافع حوزه عمومی و بخش خصوصی و تلاش در جهت اتخاذ رویکرد بهینه برای ایجاد مصالحه میان آنها در مراجع بالادستی وضع شود.وی افزود: رویکردهای اتخاذ شده توسط مراجع بالادستی باید ضمن توجه به منافع عمومی، شهرسازانه باشد و شورای اسلامی شهر تهران باید بر هزینه‌کرد پایدار و همچنین نبود شفافیت در هزینه‌کردها بخصوص در حوزه حفظ و نگهداری باغات نظارت داشته باشد تا با چرخه باطل ایجاد درآمد بیشتر و هدررفت مجدد آن مواجه نشویم.مدیر شهرسازی و معماری مرکز در پایان خاطرنشان کرد: با توجه به اهمیت موضوع، مرکز مطالعات، طرح پژوهشی با هدف ارزیابی و قیاس اثرات و پیامدهای مصوبات و قوانین و مقررات وضع شده در حفظ و گسترش باغات شهر تهران و ارائه پیشنهادات اصلاحی در مواجهه با تغییر و تبدیل باغات شهر تهران را در دستور کار خود قرار داد که این نشست به طرح عمومی نتایج حاصل از آن پژوهش اختصاص دارد.

اثر تغییر مصوبه برج‌باغ به خانه‌باغ بر حفظ و گسترش باغات شهر تهران

در ادامه این نشست تخصصی، محمدآزاد حسن باروق، مجری پروژه مطالعاتی مذکور و پژوهشگر شهری اهداف پروژه را تشریح کرد و گفت: اثر تغییر مصوبه برج باغ به خانه‌باغ بر حفظ و گسترش باغات شهر تهران از اهداف کلان پروژه مذکور بود.وی همچنین به لایحه قانونی حفظ و گسترش فضای سبز در شهرها اشاره کرد و افزود: تمایزات مرتبط با تفکیک باغات و مهم‌ترین وجه تمایز در خصوص ساخت‌وساز است که در این راستا کاهش سطح اشغال از ۳۰ درصد در مصوبه برج‌باغ به ۱۵ درصد در مصوبه خانه‌باغ در باغ‌های با متراژ کمتر از دو هزار متر مربع را شاهد بودیم.این پژوهشگر شهری به ارائه راهکارهای اصلاحی مرتبط با مصوبه خانه‌باغ پرداخت و گفت: وضع ضوابط تفصیلی مکمل مصوبات مرتبط با برج‌باغ، توجه به تمایز گونه‌های مختلف باغات شهر تهران و توجه هم‌زمان به منافع عمومی و خصوصی در تجویزهای تقنینی و مطالعاتی از جمله این موارد است. حال اگر بخواهیم عمل‌گرایانه رفتار کنیم باید روی طیف برج‌باغ تا خانه‌باغ حرکت کنیم.

برج‌باغ؛ ضربه‌ای مهلک به محیط‌زیست پایتخت

سید صادق کاشانی، حقوقدان نیز با حضور در این نشست علمی‌_تخصصی با بیان اینکه ۸۰ درصد باغات از بین رفته است، گفت: متاسفانه در تهران آن‌گونه که باید باغ وجود ندارد و روندکاری‌های اشتباه در گذشته و مصوبات متعدد و بعضاً متناقض ضربه مهلکی به فضای سبز شهری و محیط‌زیست تهران وارد کرده است.وی باغات شهری و میراث فرهنگی در شهرها را دارای وجوه مشابه و یکسان دانست و افزود: همانطور که میراث فرهنگی در شهرها باید حفظ شود و نهادهای متعددی بر این روند نظارت می‌کنند، برخی باغات نیز با توجه به ماهیت، مقیاس و عملکرد خود می‌توانند میراث فرهنگی تلقی شوند و با دقت بیشتری به حفظ و نگهداری آنها مبادرت ورزید.این حقوقدان ضمن اشاره به توقف روند ساخت و سازها و صدور پروانه در پلاک‌های دارای رای باغ، به تشریح حقوق مکتسبه پرداخت و گفت: حقوق مکتسبه باید از انتظارات مشروع تفکیک شود و این حق برای افرادی است که در زمان تعیین شده برای درخواست‌ها و مطالبات خود اقدام می‌کنند. در بحث شهرسازی حقوق مکتسبه اما آن گونه که باید نیست و مبنایی ندارد.وی با تاکید بر اینکه قوانین حوزه شهرسازی نباید دستخوش تغییرات شوند، عنوان کرد: حقوق مکتسبه در خصوص پلاک و شهر مطرح است و طرح تفصیلی که برای شهرها تدوین می‌شود باید در طول زمان اصلاح شود و نباید دائما دچار تغییرات شود.

شناسایی بیش از شش هزار قطعه زمین با احتمال اخذ رای باغ

مرتضی عاقل‌منش، مشاور سازمان‌ بوستان‌های شهر تهران با بیان اینکه شناسایی باغات و تهیه شناسنامه بر عهده شهرداری تهران است، گفت: آنچه امروز به عنوان باغ شناخته شده است، دارای شناسنامه است، با این حال اما شناسایی اراضی مشجری که رای باغ را اخذ نکرده‌اند، چالش‌ها و موانعی را پیش‌روی شهرداری تهران گذاشته است.وی افزود: در سال ۱۳۹۴ همه قطعات بالای ۵۰۰ متر در شهر تهران را شناسایی و بررسی کردیم که به شش‌هزار و ۳۱۷ قطعه تقسیم شد و این اراضی احتمال اخذ رای باغ را داشتند.مشاور سازمان بوستان‌ها و فضای سبز شهر تهران همچنین به چالش‌های مرتبط با شناسایی باغات و تهیه شناسنامه آنها اشاره کرد و گفت اگر مالکان به هر دلیلی اجازه ورود به ملک را به کارشناسان شهرداری ندهند امکان شناسایی باغات وجود ندارد. همچنین در بحث تملک باغات نیز با توجه به وجود تورم و تحمیل هزینه‌های هنگفت به شهرداری برای خرید و تملک باغات چنانچه مالک تمایلی به معامله نداشته باشند، امکان تملک باغ و جلوگیری از تخریب آن وجود ندارد.

ارائه راهکار برای دستیابی به درآمد پایدار

رضا خیرالدین، عضو هیات علمی دانشگاه علم و صنعت نیز با حضور در این نشست، با بیان اینکه شهرسازی و برنامه‌ریزی شهری امری مداخله‌گرا است، گفت: فضای سبز در شهرسازی یکی از کاربری‌های عمومی و مورد نیاز برای مردم است و باید از آن صیانت شود.وی افزود: متاسفانه بسیاری از فضاهای باغات از بین رفته‌اند که جلوگیری از این امر نیازمند ساماندهی و قانونگذاری قاطع مطابق تجارب کشورهای اروپایی است.عضو هیات علمی دانشگاه علم و صنعت اظهار کرد: عوارض نوسازی در پایتخت پایین است و درآمد پایدار باید درآمدی باشد که از خود شهر به دست آمده است و درآمدها نباید از فروش تراکم و تخریب باغات حاصل شود‌.